Γιατί μαύρα περιβραχιόνια; των Ρόδω Πυροβολάκη και Θεοδοσίου Φίλιππα

Γιατί μαύρα περιβραχιόνια;

Στο παρακάτω κείμενο διατυπώνουμε ελεύθερα την προσωπική μας αντίρρηση στην πρωτοβουλία του συνδικαλιστικού μας οργάνου να φορούν οι εκπαιδευτικοί μαύρο περιβραχιόνιο κατά τη διάρκεια της σχολικής παρέλασης και, περεταίρω, εκφράζουμε την εναντίωσή μας στην κατʼ εξακολούθηση πρόταξη οικονομικών επιχειρημάτων στο δημόσιο διάλογο.

«Ο θάνατος των ονείρων και η ουτοπία αποπροβληματοποιούν το μέλλον, εναποθέτοντάς το στην κυριαρχία της αγοράς», έγραψε ο επαναστάτης, ο Che Guevara της εκπαίδευσης, ο Paolo Freire, στα ύστατα γραπτά του (20041).

Ποιος πέθανε και αποφάσισε ο συνδικαλιστικός μας φορέας να φορέσουμε πένθος; Μήπως πέθανε το σχολείο, την ώρα που καλείται εκ νέου να αναλάβει τον ιστορικό του ρόλο να συσπειρώνει την κοινωνία, να αφυπνίζει τους πολίτες του μέλλοντος, να σχηματοποιεί το όραμα για ένα καλύτερο αύριο;

Η σημειολογία του μαύρου περιβραχιόνιου του πένθους ταυτίζεται με την ομολογία υπαναχώρησης, τακτική ασύμβατη με το ηθικό αξιακό μας σύστημα.

Πενθώντας αποδεχόμαστε τα συμπτώματα της κρίσης η οποία «θέτει υπό αμφισβήτηση την κυριαρχία των υποκειμένων και συνεπάγεται την απώλεια ταυτότητας, την αποξένωση, την παραίτηση, την αποκινητροποίηση», σύμφωνα με τον J. Habermas; (19842).

Ως εκπαιδευτικοί, ψυχορραγούμε οικονομικά και ηθικά, μαζί με τους υπόλοιπους συμπατριώτες μας. Ωστόσο, προτάσσοντας στην επιχειρηματολογία του κλάδου μας την οικονομική δυσπραγία, την έλλειψη βιβλίων και όλες τις υπόλοιπες ανοιχτές πληγές του σχολικού οργανισμού, στην πραγματικότητα, παραδεχόμαστε την υποταγή μας στην εργαλειακή λογική και επιβεβαιώνουμε την πλήρη υπαγωγή του σχολείου στους ποσοτικούς όρους της διαπλοκής οικονομίας και πολιτικής.

Δεν έχει δικαίωμα να πεθάνει το σχολείο στην πιο δύσκολή συγκυρία. Δεν έχουν δικαίωμα οι εκπαιδευτικοί να το πεθάνουν και να θρηνούν. Έχει δέσμευση το σχολείο απέναντι στην ιστορία, έχει χρέος απέναντι στην κοινωνία του παρόντος και του μέλλοντος.

Το σχολείο, κι αν δεν διαθέτει τους οικονομικούς πόρους, έχει κεφάλαια. Έχει πολύτιμες εισροές, τις ανθρώπινες ψυχές, τα νεανικά όνειρα και ενθουσιασμό, τη νεανική αμφισβήτηση και ορμή. Μετρά κι άλλους θησαυρούς: τη γνώση, το λόγο, την εμπειρία των εκπαιδευτικών. Με υπερηφάνεια απαριθμώντας τα υπάρχοντά μας αυτά, αντιστεκόμαστε στη ντετερμινιστική άποψη της ουτοπίας του αγώνα ενάντια στο παγκόσμιο κεφαλαιοκρατικό σύστημα, έχοντας πίστη ότι οι θησαυροί του σχολείου αποτελούν υλικά ικανά για την οικοδόμηση ενός νέου κόσμου.

Υπολογίζοντας τη δυναμική του σχολείου ανώτερη των οικονομικών πόρων, νοιώθουμε ταπείνωση όταν προβάλλονται επιχειρήματα με ποσοτικούς , χρηματικούς όρους, από τους συνδικαλιστικούς μας φορείς. Ακόμη κι αν στη δυναμική αυτήν καταφέρονται πλήγματα από την κεντρική πολιτική εξουσία και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η ανθρώπινη δυναμική του σχολείου επιμένει, και εμείς οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί οφείλουμε να την αναδεικνύουμε, να την υπερασπιζόμαστε, να την προωθούμε κι όχι να την κηδεύουμε.

Στην παρέλαση, στην τάξη, στο διάλειμμα, εν τέλει, οφείλουμε να σταθούμε όρθιοι, να ορθώσουμε ανάστημα, να αρθρώσουμε λόγο, να βηματοδοτήσουμε την ελπίδα κι όχι το θρήνο.


Ρόδω Πυροβολάκη  ΠΕ06 Αγγλικών
Θεοδόσιος Φίλιππας ΠΕ03 Μαθηματικός


1Freire, P. (2004). Pedagogy of Indignation. Boulder, Cοlorado: Paradigm Publishers.
2Habermas, J. (1984). Reason and the Rationalization of Society, τόμος 1 από το The Theory of Communicative Action, αγγλική μετάφραση: Thomas McCarthy. Boston: Beacon Press (πρώτη έκδοση στα Γερμανικά, 1981).